بررسی پارامترهای جمعیتی گونه ماهی سفیدرودخانه ای (leuciscus orientalis) جهت ارزیابی پتانسیل آبزی پروری در سواحل جنوبی دریای خزر

چکیده در این مطالعه تنوع منطقه ای صفات ریخت شناسی، ویژگی های سن، رشد و تولیدمثل ماهی سفید رودخانه ای (leuciscus orientalis) در حوضه جنوبی دریای خزر از فروردین تا خرداد ماه سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. صفات ریخت سنجی قبل از تجزیه و تحلیل به جهت کاهش خطای حاصل از رشد آلومتریک استاندارد شدند. آزمون t نشان داد که تفاوت بارزی در صفات فاصله باله پشتی تا دمی، طول قاعده باله سینه ای و مخرجی، فاصله بین چشم ها و عرض سر وجود داشت (05/0?p)، همچنین با استفاده از روش تجزیه به مولفه های اصلی (pca) جدایی جمعیتی مشاهده گردید. بزرگترین نمونه بر اساس طول و وزن کل در استان گلستان 00/22 سانتیمتر و 62/138 گرم، در استان مازندران 50/24 سانتیمتر و 92/204 گرم و در استان گیلان 00/30 سانتیمتر و 70/347 گرم وجود داشت. در سه منطقه، سن برای جنس نر از +0 تا +5 و برای جنس ماده از +0 تا +6 مشاهده شد و بین طول های مشاهداتی و محاسباتی بطریق پیشینه پردازی (فلس) اختلاف بارزی وجود داشت اما بطریق پیشینه پردازی (اپرکلوم) تفاوت معنی دار وجود نداشت. پارامترهای رشد وان برتالانفی در بین جنس های مشابه مناطق مختلف و بین نر و ماده هر یک از مناطق، مقادیر متنوعی را نشان داد. این معادله با میانگین طول کل در سن محاسبه گردید که عبارتند از؛ ((137/0+t)235/0-e-1)73/27=مادهlt و ((974/0+t)270/0-e-1)06/18= نرlt برای جمعیت رودخانه دوغ، ((520/1+t) 155/0-e -1)38/31= مادهlt و ((544/1+t) 161/0-e-1)49/26= نرlt برای جمعیت رودخانه سیاهرود و ((589/0+t)138/0-e-1)97/38=مادهlt و ((066/0+t)221/0-e-1)40/30= نرlt برای جمعیت رودخانه سیاهرود. طول بی نهایت جنس ماده سفیدرود دارای مقادیر بزرگتر بود. بر اساس مقادیر (b)، در هر دو جنس (بجز جنس نر در سیاهرود) الگوی رشد آلومتریک مثبت را نشان دادند. بیشترین مقدار ضریب وضعیت برای جنس نر در خرداد ماه مشاهده گردید. نتایج نشان داد که، جنس ماده از مقدار رشد لحظه ای بالاتری برخوردار بود. نسبت جنسی نر به ماده 02/1:1 و 20/1:1 بترتیب در رودخانه های دوغ و سفیدرود بود اما این نسبت در رودخانه سیاهرود 95/1:1(ماده: نر) بدست آمد. در مناطق مختلف دوره تولیدمثل این گونه از فروردین تا خرداد ماه بود. متوسط همآوری مطلق در رودخانه دوغ، سیاهرود و سفیدرود بترتیب 67/2926، 04/5877 و 04/9593 (عدد تخم در ماده) بدست آمد. بطورکلی نتایج نشان دادند که تنوع قابل ملاحظه ای در پارامترهای مورفولوژی و بیولوژی این گونه در حوضه جنوبی دریای خزر وجود دارد.